BASIN VE HALKLA İLİŞKİLER MÜŞAVİRLİĞİ

Sincan Kadın Kapalı Ceza İnfaz Kurumu’nda annelerinin yanında kalmak zorunda olan 0-6 yaş arasındaki çocuklar için kurulan ‘Anne Çocuk Ünitesi’, çocukların fiziksel, zihinsel ve sosyal gelişimlerinin sağlıklı bir şekilde sürdürülmesine katkı sağlıyor. Türkiye’de ilk kez bir ceza infaz kurumunda oluşturulan ve pilot olarak uygulanan ünitede çocuklar, anneleriyle birlikte özel odalarda kalırken açık ve kapalı oyun alanları ile çok amaçlı salonlarda da yaşıtlarıyla birlikte eğitici, görsel ve sosyal faaliyetlere katılma imkanı buluyor.

Tutuklu ve hükümlü kadınların talepleri üzerine ceza infaz kurumlarında kalmak zorunda olan çocuklar için Adalet Bakanlığı Ceza ve Tevkifevleri Genel Müdürlüğünce ‘Annemleyim’ projesi hayata geçiriliyor. Sincan Kadın Kapalı Ceza İnfaz Kurumu’nda pilot olarak uygulanan proje kapsamında, kadın hükümlü ve tutuklular için yapılan ek binaya yaklaşık bir yıl önce anne-çocuk ünitesi inşa edildi.

ODALAR ANNE VE ÇOCUKLARI İÇİN ÖZEL OLARAK TASARLANDI

5 bin 160 metrekarelik kapalı ve açık alandan oluşan ünite, anne ve çocuklar için özel olarak tasarlanmış 6 bölümden oluşuyor. Her biri 20 metrekare alana sahip 48 özel odada anne ve çocuk yatağı, banyo, tuvalet, televizyon yer alıyor. Bu bölümlerde mutfak, çamaşır yıkama alanı, kapalı ve açık çocuk oyun alanı, balkon ve ortak yaşam alanı bulunuyor.

OKUL ÖNCESİ EĞİTİM SOSYAL VE FİZİKSEL AKTİVİTELERLE YAPIYOR

Anne-çocuk ünitesinde ayrıca çocuklar için okul öncesi eğitim de alıyor. 300 metrekarelik bahçenin ve kreşin de bulunduğu alanda çocuklar, uzman eğitmenler eşliğinde zihinsel, sosyal ve fiziksel becerilerinin geliştirilmeleri amacıyla çeşitli faaliyetler yapma imkanı buluyor. Çocuklar, annelerinden uzakta kalmadan okul öncesi eğitim alırken proje kapsamında ayrıca psikolog, çocuk gelişim uzmanı ve sosyal çalışmacılar eşliğinde anne ve çocuklarına yönelik çeşitli eğitimler veriliyor.

TUTUKLU VE HÜKÜMLÜ KADINLAR UYGULAMADAN MEMNUN

Ceza infaz kurumunda çocuğuyla birlikte kalan hükümlü kadınlar B.K, F.S.Ç. ve N.A,  anne-çocuk ünitesinin kendileri için çok güzel olduğunu söyledi.

Kendilerini ev ortamında hissettiklerini belirten 2 yaşındaki çocuğu ceza infaz kurumunda kalan B.K. “Biz cezamızı çekiyoruz ama çocuklarımız bunu çekmiyor burada. Ortak alanda, odalarımızda televizyonlarımız var. Koğuşumuzun bahçesinde küçük oyun bahçemiz var, kreş var. Çocuklar hiçbir şekilde sorun yaşamıyor. Çocuğum çok güzel şartlar altında yetişiyor. Bir anne olarak içim çok rahat. Adalet Bakanlığına çocuklarımıza böyle bir imkan sundukları için çok teşekkür ediyorum” dedi.

Ceza infaz kurumunda 4 yaşındaki çocuğu ile kalan bir diğer hükümlü F.S.Ç.  ise, çocukların kendilerini anne-çocuk ünitelerinde özgür hissettiğini belirterek, şunları söyledi:

“Burasının bizim için çok yararlı olduğunu düşünüyorum. Özellikle çocuklarımız kendilerini burada özgür hissediyorlar. Bizler çocuklarımız için daha mutluyuz. Çünkü kreşi, oyuncaklar, burada yapılan projeler, koğuşumuzda yapılan etkinlikler, memurlarımızın bize yardımcı olması bizi çok mutlu ediyor. Çocuklarımız ceza infaz kurumunun diğer ortamlarına göre kendilerini özgür hissediyor. Burası bizim için de daha özgür oluyor. Ortamımız çok özgür, mesela bir otel gibi, ev gibi. Kurutma makinemiz, çamaşır makinemiz var. Oda sistemli koğuşlarımız. Bu bize daha çok ev ortamı yaşatıyor, bunun için çok mutluyuz. Şu anda çocuğum ceza çekiyor gibi diyemem, ev ortamındayız. Daha çok ev ortamını yansıtıyor burası. 3 yıldır burada yatmaktayım. 2 hafta sonra açık cezaevine çıkacağım. Ama çocuğum için burası daha uygun. Burada kalmayı tercih ediyorum.”

Burada devletin her imkanlarını karşıladığını vurgulayan 6 aylık çocuk annesi hükümlü N.A ise, “Devletimiz her şeyi karşılıyor, her şeyini getirdiler çocuğumun. Yatağı olsun, örümceği olsun, kıyafeti olsun. Devletimizden, Adalet Bakanlığımızdan Allah razı olsun. Bize yardım ediyorlar, ellerinden geldikleri kadar her şeyi yapıyorlar.”  diye konuştu.

İLK DEFA SİNCAN’DA KURULDU

Sincan Kadın Kapalı Ceza İnfaz Kurumu Müdürü Çiğdem Demir, kurumda oluşturulan anne çocuk ünitesinin, çocukların annesiyle beraber kalması için oluşturulmuş özel bir model olduğunu söyledi. Projenin Türkiye’de ilk kez Sincan Kadın Kapalı Ceza İnfaz Kurumunda uygulandığını, diğer kurumlarda uygulanması için de çalışmalar devam ettiğini belirten Demir, “0-6 yaş dönemi, çocuğun gelişiminin en hızlı ve yoğun olduğu dönemdir. Bu dönemde çocuğun, olumlu uyarıcılar alması, bilişsel ve sosyal gelişimi için büyük bir önem arz ediyor. Bu alanda çocuklar akranlarıyla beraber vakit geçirdiğinde hem konuşma hem de iletişim becerileri artıyor, öz güvenleri gelişiyor ve sosyalleşiyorlar” dedi.

Ceza infaz kurumunda yapılan düzenleme ile çocukların dışarıdaki çocuklara eşit fırsatı yakaladıklarını vurgulayan Müdür Demir şöyle devam etti:

“Annesiyle beraber kalan çocuklar, dışarıdaki çocuklarda burada eşit imkanlara sahipler. Çocukların sağlıklı gelişimlerini görmek onları mutlu ediyor. Devletin sağladığı bu imkanlarla olumsuz etkiler en aza indirilmiş vaziyette. Bu nedenle annelerin çocukları için kaygıları azalıyor, çocukların geleceği açısından daha umutlu oluyorlar. Hem eğitici faaliyetlerimiz devam ediyor hem de diğer çocuklarla beraber olma fırsatı yakalıyorlar. Bu nedenle çocukların kişisel gelişimleri açısından diğer çocuklarla eşit fırsatı yakaladıklarına inanıyoruz.”

Kurumda 9 yıldır görev yapan İnfaz ve Koruma Memuru Selma Işık da, proje ile hayata geçirilen kurum modeli ile anne ve çocuğun tek başına kendi odası bulunmasının, daha kaliteli ve daha verimli zaman geçirmelerine katkı sağladığını belirtti. Hayata geçirilen proje ile annelerinin yanında kalan çocukların kendilerini cezaevinde değil de, kendi evlerinde gibi hissettiklerini kaydeden Işık, “Çocuklar oyun olanları sayesinde daha çok oyun oynama imkanı buluyor. Kreş ortamına çıkardığımız zaman aktivitelere katılan çocuklar daha sakin, paylaşımcı ve güzel iletişim kurabiliyor.” diye konuştu.

Işık, bebek ve çocukların öz bakımlarıyla ilgili her türlü ihtiyaçlarının da karşılandığını belirterek, çocuklara sunulan imkanların kendilerini de mutlu ettiğini söyledi.

PROJE DİYARBAKIR’DA DA UYGULANACAK

Proje kapsamında ceza infaz kurumunda çocuklarıyla birlikte kalan kadınlar için Diyarbakır Kadın Kapalı Ceza İnfaz Kurumu’nda da anne çocuk üniteleri bulunan model bir kurum inşa edilecek. 4 bin metrekare alan içine kurulacak iki katlı binada Sincan modelinde olduğu gibi 20 metrekarelik 8 odası bulunan 6 ünite yapılacak. Burada da ortak yaşam noktaları, çocuk oyun alanları, kreş, mutfak ve çamaşırhane bulunacak. Proje kapsamında kurumda kalan 3-6 yaş grubu çocuklara günlük yaşam ve eğitim programları oluşturulacak. Kurumda bulunan çocukların temas içerisinde olduğu tüm kadınlara yönelik bu çocukların karşı karşıya gelebileceği riskler, ihtiyaçlar ve çevresindeki yetişkinlerin dikkat etmesi gereken hususlar konusunda eğitim materyalleri geliştirilecek.

TUTUKLU VE HÜKÜMLÜ KADINLARIN TALEBİ ÜZERİNE 0-6 YAŞ ARASINDAKİ ÇOCUKLAR ANNELERİNİN YANINDA KALABİLİYOR 

5275 Sayılı Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı Hakkında Kanunun 65’inci maddesinde yer alan “Anaları hükümlü olup da dışarıda korumasına bırakılacak kimsesi bulunmayan sıfır-altı yaş grubundaki çocuklar analarının yanında kalabilirler.” hükmü doğrultusunda 0-6 yaş grubu çocuklar annelerinin talebi halinde ceza infaz kurumlarında kalabiliyor. 0-6 yaş grubu çocuklar annelerinin infaz rejimlerine dahil olmayıp, anneleri ile birlikte kuruma kabul edilebildiği gibi tutuklu veya hükümlü annenin talebi halinde daha sonra da kuruma kabul edilebiliyor. Bu süreçte de, ceza infaz kurumlarında annesinin yanında kalan çocukların psiko-sosyal gelişimlerinin desteklenmesi hususunda çalışmalar sürdürülüyor. Çocukların zihinsel ve ruhsal gelişimleri, anaokulu ve kreşten faydalanma durumlarına yönelik iş ve işlemleri, dışarıdaki bakım verenleri ile ilişkileri, ceza infaz kurumlarındaki yaşantıları bu birimlerde görev yapan psikolog ve sosyal çalışmacılar tarafından yakından takip ediliyor. Hükümlü ve tutuklu annelerin ebeveynlik becerilerinin arttırılması, çocuklarının yaş gruplarına uygun davranış biçimleri geliştirebilmeleri gibi konularda da bireysel görüşmeler, grup çalışmaları, seminerler ve konferanslar gerçekleştiriliyor.

Çocuğun kurumda kalma yaş süresi dolmadan önce anne ile görüşülerek kurum dışında bakımını yürütebilecek bir yakınına ya da Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı korumasına verilmesine yönelik çalışmalar başlatılıyor.